فرزند اول حضرت ابراهیم که بود؟

کتاب مقدس به صراحت فرزند بزرگ ابراهیم را اسماعیل معرفی می کند..پیدایش 16 : 15

هاجر برای ابرام پسری زایید و ابرام او را اسماعیل نامید. در این زمان ابرام هشتاد و شش ساله بود.و فرزند دوم را اسحق معرفی می کند....پیدایش 21: 5

هنگام تولد اسحاق، ابراهیم صدساله بود.

یعنی اسماعیل 14 سال از اسحق بزرگتر بود.

کتاب مقدس در ادامه می گوید: پیدایش 22 : 1

مدتی

گذشت و خدا خواست ابراهیم را امتحان کند . پس او را ندا داد: «ای

ابراهیم!» ابراهیم جواب داد: «بلی، خداوندا!» خدا فرمود: «یگانه پسرت

یعنی اسحاق را که بسیار دوستش می داری برداشته، به سرزمین موریا برو و در

آنجا وی را بر یکی از کوه هایی که به تو نشان خواهم داد به عنوان هدیه­ی

سوختنی، قربانی کن!»

در آن زمان یگانه پسر ابراهیم مگر اسماعیل نبوده؟

در تورات به هنگام صحبت پیرامون آزمودن ابراهیم (علیه السلام) با قربانی کردن فرزندش چنین آمده :

و

واقع شد بعد از اين وقايع كه خدا ابراهيم را امتحان كرده بدو گفت اي

ابراهيم ، عرض كرد لبيك . گفت: اكنون پسر خود را كه يگانه توست و او را

دوست مي‏داري يعني اسحق را بردار و به زمين موريا برو و او را در آنجا بر

يكي از كوههايي كه به تو نشان ميدهم براي قرباني سوختني بگذران . بامدادان

ابراهيم برخاسته الاغ خود را بياراست و دو نفر از نوكران خود را با پسر

خويش اسحق برداشته و هيزم براي قرباني سوختني شكسته روانه شد و به سوي آن

مكاني كه خدا او را فرموده بود رفت و در روز سوم ابراهيم چشمان خود را

بلند كرده آن مكان را از دور ديد آنگاه ابراهيم به خادمان خود گفت شما در

اينجا نزد الاغ بمانيد تا من با پسر بدانجا رويم و عبادت كرده نزد شما باز

آييم .

وقتي

به مكاني که خدا به ابراهيم فرموده بود رسيدند، ابراهيم قربانگاهي بنا

کرده ، هيزم را بر آن نهاد و اسحاق را بسته او را بر هيزم گذاشت . سپس او

کارد را بالا برد تا اسحاق را قرباني کند . در همان لحظه، فرشته خداوند از

آسمان ابراهيم را صدا زده گفت « ابراهیم !» . گفت « بلي خداوند » و فرشته

جواب داد گفت : » کارد را برزمين بگذار و به پسرت آسيبي نرسان . الان

دانستم که مطيع خدا هستي، زيرا يگانه پسرت را از او دريغ نداشتي .»

آنگاه ابراهيم قوچي را ديد که شاخ هايش در بوته اي گير کرده است . پس

رفته قوچ را گرفت و آن را در عوض پسر خود بعنوان هديه سوختني قرباني کرد .

ابراهيم آن مكان را « يهوه يري » ( ناميد یعنی خداوند تدارک مي بيند ) که

تا به امروز به همين نام معروف است .

بار ديگر فرشته خداوند به ابراهيم از آسمان ندا در داد و گفت خداوند

مي‏گويد به ذات خود قسم مي‏خورم چونكه اين كار را كردي و پسر يگانه خود را

دريغ نداشتي هر آينه تو را بركت دهم و ذريت تو را كثير سازم مانند ستارگان

آسمان و مثل ريگهايي كه بر كناره درياست و ذريت تو دروازه‏هاي دشمنان خود

را متصرف خواهند شد و از ذريت تو جميع امت هاي زمين بركت خواهند يافت

چونكه قول مرا شنيدي

(سفر پيدايش ، باب 22 )

و در قرآن کریم در این مورد چنین آمده است :

رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ 100 فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ 101

فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي

الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ

افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ 102 فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ 103 وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ 104 قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ 105 إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاء الْمُبِينُ 106 وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ 107 وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ 108 سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ 109 كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ 110 إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ 111 وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَقَ نَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ 112 وَبَارَكْنَا عَلَيْهِ وَعَلَى إِسْحَقَ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ مُبِينٌ 113

اسماعیل و اسحاق هر دو از فرزندان ابراهیم نبی (علیه السلام) بوده اند . اسماعیل پدر اعراب و اسحاق پدر یهودیان است .

مسلمین آن فرزندی که خداوند به ابراهیم دستور قربانی کردنش را داد اسماعیل

می دانند در حالی که یهودیان اسحاق را آن فرزند با برکت می دانند .

و این همان نقطه ی افتراق و اختلاف میان اسلام و یهود است . آنچه که باعث

شده تا در طول سالیان دراز فرزندان اسحاق و اسماعیل با یکدیگر اختلاف

داشته باشند همین مساله ی اختلاف در خصوص قربانی ابراهیم (علیه السلام)

است : اسحاق یا اسماعیل ؟

همانطور که در بالا آمد تورات ذکر می کند که ابراهیم بنا بر دستور خداوند، اسحاق را به سمت کوهی در موریا برد تا او را برای خداوند و به دستور وی قربانی نماید

بسوزاند سپس خداوند که ابراهیم را در این آزمایش سربلند دید

ابراهیم را مورد خطابقرار داد که تو سربلند شدی. آن هنگام قوچی را فرستاد

تا آن را قربانی کنند .

ولی

در قرآن داستان به نحوی دیگر روایت شده است . خداوند اشاره می کند که

بشارت دادیم ابراهیم را به فرزند پسری . سپس ابراهیم در خواب می بیند که

فرزندش را قربانی میکند . آنگاه خداوند بر وی وحی می فرماید که رویای تو

صادق بوده است . ابراهیم به قصد قربانی کردن آن فرزند - که قرآن هنوز نامی

از وی نبرده است - برمی خیزد و پس از آنکه از این امتحان الهی سربلند

خارج می شود .

،خداوند گوسفندی را میفرستد تا آن را قربانی کند . بعد از این خداوند در آیه ی 112 سوره صافات می فرماید که « وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَقَ نَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ » .

با کمی تامل در آیات 100 الی 112 سوره صافات میتوان فهمید که خداوند دو

مرتبه ابراهیم را به فرزند بشارت می دهد : یک مرتبه در آیه ی 101 و بار

دیگر در آیه ی 112 . قابل درک است که آن فرزندی که خداوند می فرماید

فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ فرد دیگری است و اسحاق نیز فرزند دومی

است که بعد اشاره می فرماید که او را نیز بشارت دادیم به ابراهیم . پس آن

غلام حلیم همان اسماعیل است و از آن جا که قرآن بلافاصله پس از بشارت دادن

اسماعیل به پدرش داستان ذبح را بیان میفرماید این نکته روشن می شود که اسماعیل همان فرزندی است که پروردگار ابراهیم را با آن می آزماید. و اسحاق پس از آن واقعه به دنیا آمد .

اما

یهودیان که خود نیز می دانند تورات کلام خداوند نیست و داستان های روایت

شده و نوشته شده توسط بزرگان دینشان است و حتی تا چند صد سال پیش نیز مورد

تصحیح قرار میگرفته است و چندین مرتبه بعد از ترجمه از نسخ مختلف بدین جا

رسیده است

، معتقدند که نه تنها اسماعیل ذبیح الله نبوده بلکه اسماعیل فرزند

ناخلف ابراهیم بوده است که از زن کنیزی به دنیا آمده است و هر گاه تورات

نام هاجر را برده ذکر می کند کنیز مصری. و اسماعیل را فرزند کنیز مصری می

خواند .

در

نقاط مختلف از سفر پیدایشِ تورات با جملاتی برخورد می کنیم که قصد دارد

اسماعیل را فردی نشان دهد که علاوه بر این که از برکت نبوت به دور بوده ،

دارای درجات پست نیز بوده است و همواره ایفاگر نقشی منفی در زندگی میان

ابراهیم ، هاجر ، ساره و اسحاق بوده است.

«

يک روز ساره متوجه شد که اسماعيل ، پسر هاجر مصري، اسحاق را اذيت مي کند .

پس به ابراهيم گفت :اين کنيز و پسرش را از خانه بيرون کن ، زيرا اسماعيل

با پسر من اسحاق وارث تو نخواهد بود» (پیدایش 21 :9 - 11)

اسامي فرزندان اسماعيل - پسر ابراهيم و هاجرمصري(کنيز ساره ) - بترتيب تولدشان عبارت است از : نبايوت ، قيدار، ادبيل ، مبسام ، مشماع ، دومه ،مسا، حداد، تيما، يطور، نافيش و قدمه .

هر کدام از اين دوازده پسر اسماعيل ، قبيله اي به نام خودش به وجود آورد .

محل سكونت و اردوگاه اين قبايل نيز به همان اسامي خوانده مي شد .اسماعيل

در سن صد و سي و هفت سالگي مُرد و به اجداد خود پيوست . اعقاب اسماعيل در

منطقه اي بين حويله و شورآه در مرز شرقي مصر و سر راه آشور واقع بود، ساکن

شدند . آنها دايماً با برادران خود در جنگ بودند . پيدايش(19-12 :25)

پس

کینه ای دیرینه از سوی یهودیان باعث می شود تا آنها برای همیشه نسبت به

اعراب و مسلمین با دید بدی بنگرند و آنان را از درجات پست بدانند . زیرا

آنان از نسل اسماعیل هستند که وارث برکت و نبوت ابراهیم نیست !

اما اسلام دیدگاهی بسیار متفاوت با این اندیشه دارد. اسلام مانند یهود به قضیه نمی نگرد . بلکه اسحاق را نیز فرزند صالحی برمی شمارد و وی را از انبیاء الهی می داند که دارای برکات بسیاری بوده است .

اما

یهودیان می خواهند به صورت کاملا یک طرفه ابراهیم را از آن خود دانسته و

صالح بودن اسماعیل را به عنوان فرزند خلف ابراهیم نفی کنند.

این

تفکر منشا واضح ترین صفت یهودیان در جهان است که تنها خود را قوم برگزیده ی

جهان دانسته و حق حیات برای دیگران قائل نیستند و اگر قائل به حیاتی برای

انان باشندُ آن ها را همچون حیوانات خانگی خود می دانند که فقط به عنوان

خدمت دهنده حق حیات دارند .